Advokatura faoliyati qonuniylik, mustaqillik va o‘zini o‘zi boshqarish prinsiplariga asoslanadi

2023 yil 9 mart kuni Oliy Majlis Qonunchilik palatasidagi “Adolat” SDP fraksiyacining navbatdagi yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi. Unda yangilanayotgan Konstitutsiya loyihasini takomillashtirish bo‘yicha amalga oshirilgan ishlar atroflicha ko‘rib chiqildi.

Ta’kidlanganidek, o‘tgan vaqt mobaynida fuqarolarimizdan kelib tushgan 220 mingdan ortiq takliflar chuqur tahlil qilinib, ularning aksariyati Konstitutsiyaviy qonun loyihasiga singdirildi. Shuningdek, 2022 yil 24 noyabr kuni Oliy Majlis Qonunchilik palatasi majlisida siyosiy partiyalar fraksiyalari tomonidan Konstitutsiyaviy qonun loyihasi yuzasidan davlat hokimiyati va boshqaruvi organlarining vakolatlarini aniqlashtirish, ijtimoiy davlat prinsiplarini ro‘yobga chiqarishning konstitutsiyaviy mexanizmlarini yanada kuchaytirish haqida ilgari surilgan qator takliflar ham yangilanayotgan Konstitutsiya matnida aks etdi.

E’tiborlisi, kelib tushgan takliflar asosida Konstitutsiya loyihasidagi moddalar soni amaldagi 128 tadan 155 taga, normalari 275 tadan 434 taga oshdi, Asosiy qonunimizning 65 foiz matni xalqimiz takliflari asosida yangilandi.

Yig‘ilishda fraksiya a’zolari o‘z partiyaviy dastur va maqsadlaridan kelib chiqib, Bosh qomusimiz loyihasida tegishli takliflari aks etganini e’tirof etib, sudlarning faoliyatini moliyalashtirish faqat O‘zbekiston Respublikasining Davlat budjetidan amalga oshirilishi Konstitutsiya bilan mustahkamlanayotganini alohida qayd etdilar. Deputatlarning fikricha, kiritilayotgan mazkur o‘zgarishlar odil sudlovni to‘liq va mustaqil ravishda amalga oshirish imkonini beradi.

Konstitutsiyaviy qonun loyihasida jismoniy va yuridik shaxslarga malakali yuridik yordam ko‘rsatish uchun advokatura faoliyat ko‘rsatishi ko‘zda tutilmoqda. Advokatura faoliyati qonuniylik, mustaqillik va o‘zini o‘zi boshqarish prinsiplariga asoslanadi. Advokatura faoliyatini tashkil etish va uning tartibi qonun bilan belgilanadi.

Advokat o‘z kasbiy vazifalarini amalga oshirayotganda uning faoliyatiga aralashishga yo‘l qo‘yilmaydi. Advokatga o‘z himoyasidagi shaxs bilan to‘sqinliksiz va holi uchrashish, maslahatlar berish uchun shart-sharoitlar ta’minlanadi. Eng muhimi, advokat va uning kasbiy faoliyati davlat himoyasida bo‘ladi.

Shuningdek, qonunlardagi noaniqliklar inson foydasiga hal bo‘lishi, bu borada, Konstitutsiyamizda shaxsni sudning qarorisiz 48 soatdan ortiq muddat ushlab turish mumkin emasligi belgilanmoqda hamda odamlarning huquq va erkinliklarini cheklash bilan bog‘liq barcha harakatlarga, faqat sud qarori asosida yo‘l qo‘yilishi mustahkamlanmoqda. Bundan tashqari, ilk bor ayblanuvchi va sudlanuvchilarga o‘ziga qarshi ko‘rsatma bermaslik, ya’ni “sukut saqlash” huquqi berilmoqda.

Huquqiy, ijtimoiy davlat qurish — “Adolat” sotsial-demokratik partiyasining pirovard maqsadi hisoblanadi. Yangilanayotgan Konstitutsiyada O‘zbekiston huquqiy va ijtimoiy davlat ekanligining mustahkamlanishi, ijtimoiy davlatga xos, ijtimoiy yo‘naltirilgan bozor iqtisodiyotidan tortib, aholining barcha qatlamlari uchun xizmat ko‘rsatish va ijtimoiy xizmatlarning rivojlangan tizimini yaratishgacha bo‘lgan barcha elementlar Bosh qomusimiz moddalarida muhrlanayotgani fraksiya a’zolari tomonidan to‘liq qo‘llab-quvvatlandi.

Savol-javoblarga boy bo‘lgan yig‘ilishda fraksiya a’zolari Konstitutsiyaga kiritilayotgan o‘zgartishlar davlat hokimiyati asoslarini yanada takomillashtirishga, parlamentning vakolatlarini kuchaytirishga, fuqarolarning qonunchilik jarayonidagi faol ishtirokini ta’minlashga xizmat qilishini alohida qayd etdilar.

Fraksiya a’zolari Konstitutsiyaviy qonun loyihasini takomillashtirish bo‘yicha amalga oshirilgan ishlarni ma’qullab, o‘zlarining pozitsiyalarini bildirishdi.

Yig‘ilishda kun tartibidagi masala yuzasidan tegishli qaror qabul qilindi.