Ijtimoiy adolat va birdamlik tamoyiliga аsoslangan hujjat

Ma’lumki, O'zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasining 2023 yil 10 martdagi hamda Oliy Majlis Senatining 14 martdagi qarorlariga muvofiq, 2023 yil 30 aprel kuni “O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi to'g'risida”gi O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy qonuni loyihasi bo'yicha O'zbekiston Respublikasining referendumi bo'lib o'tadi. 

Avvalo ta’kidlash kerakki, konstitutsiyaviy islohotlar mamlakat hayotining barcha jabhalarida kechayotgan tub o'zgarishlarning uzviy qismi bo'lib, ularning mustahkam huquqiy asosini yaratadi hamda Asosiy Qonunimizni jamiyatdagi bugungi real voqelikka va shiddatli islohotlarimiz mantig'iga moslashtiradi.

Umumxalq muhokamalari natijasida loyiha tom ma’noda xalq Konstitutsiyasiga aylandi. Konstitutsiyaviy qonun loyihasini takomillashtirishda “Adolat” sotsial-demokratik partiyasi a’zolari va deputatlari faol ishtirok etdi. Partiyaning dasturiy maqsad-vazifalaridan kelib chiqib, berilgan aksariyat takliflar qonun loyihasida aks etgani alohida e’tiborga molik.

Endilikda davlat hokimiyatini tashkil etish asoslari, qonun chiqaruvchi va ijro etuvchi hokimiyat tarmoqlarining maqomi, o'zaro munosabatlari tubdan takomillashadi. Davlat hokimiyatining oliy organlari o'rtasidagi balans, muvozanat kuchaytirilmoqda. Hokimlar xalq deputatlari Kengashlariga rahbarlik qilmasligi belgilangani xalqimiz anchadan beri kutayotgan muhim yangilikdir.

Hokimlarning xalq deputatlari Kengashlariga rahbarlik qilish institutini tugatish to'g'risidagi norma hokimiyat vakolatlarini bo'linish prinsipini mahalliy darajada tatbiq etishga zamin yaratadi. Eng muhimi, bu mahalliy Kengashlar faoliyati samaradorligi oshishiga, hokimlarning xalq vakillari oldidagi mas’uliyatini oshirishga va hududlarda xalq manfaatlarini to'liq ta’minlashga xizmat qiladi.

Loyihada milliy iqtisodiyot va tadbirkorlikni rivojlantirish, mamlakatda investitsiyaviy muhitni yaxshilash hamda mulk himoyasini yanada kuchaytirish sohalariga ham alohida e’tibor qaratilib, davlat tomonidan bozor munosabatlarini rivojlantirish, halol raqobat uchun shart-sharoit yaratish, qulay ishbilarmonlik va investitsiya muhitini ta’minlash, mulk daxlsizligi, mulkiy huquqlarni cheklash faqat sud qarori asosida bo'lishi, tovarlar, xizmatlar, mehnat resurslari va moliyaviy mablag'larning erkin harakatlanishi kafolatlanmoqda. Bu esa, iqtisodiyot barqaror o'sishi, farovon hayotimiz tayanchi hisoblangan tadbirkor va ishbilarmonlarning erkin faoliyati uchun mustahkam huquqiy kafolat yaratadi. Mazkur normalar partiya elektorati manfaatlarini taъminlashga xizmat qilishi, shubhasiz.

Yangilanayotgan Konstitutsiyamizda ijtimoiy adolat va birdamlik tamoyiliga qaratilgan ijtimoiy davlat belgilari o'z ifodasini topmoqda. Unda davlatning ijtimoiy majburiyatlariga doir normalar uch barobarga oshmoqda, xususan, kambag'allikni qisqartirish, bandlikni taъminlash, ishsizlikdan himoya qilish bo'yicha davlat o'ziga qator yangi majburiyatlar olishi belgilanmoqda.

Konstitutsiyaviy o'zgarishlar O'zbekistonning tadrijiy rivojlanishidan kelib chiqib hayotiy zaruriyatga aylandi, desak, mubolag'a bo'lmaydi. Ilgari amal qilib kelgan «davlat – jamiyat – inson» tamoyilini «inson – jamiyat – davlat» deb o'zgartirish, ya’ni eng avvalo inson manfaatini har narsadan ustun qo'yish maqsad qilingani barchamizga faxr-iftixor bag'ishlaydi. 

Referendum chindan ham  mamlakatimiz taraqqiyotida muhim o'rin tutib, ijtimoiy, demokratik-huquqiy va chinakam xalqparvar davlatchilik asoslarini yaratishda fundamental asos bo'lib xizmat qiladi. Aholi farovonligini oshirish, inson huquq va manfaatlari, qadr-qimmatini yanada yuksaltirish, ularning jamiyatda bo'layotgan o'zgarishlarga dahldorlik hissini uyg'otib, o'zi va kelajagi uchun muhim  qarorni qabul qilishga undaydi.

Shu o'rinda aytib o'tish lozimki, O'zbekiston Respublikasi Markaziy saylov komissiyasi navbatdagi majlisida referendumga tayyorgarlik ko'rish va uni o'tkazish kalendar rejasi tasdiqlandi. Shuningdek, “O'zbekiston Respublikasining referendumini o'tkazuvchi referendum okruglarini tuzish to'g'risida” qaror qabul qilindi. Unga ko'ra, Qoraqalpog'iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar hududlari chegaralari doirasida 14 ta okrug tashkil etildi. Referendumga tayyorgarlik ko'rish va uni o'tkazish bilan bog'liq xarajatlar smetasi ham muhokama etilib, referendumni moliyalashtirish uchun davlat byudjetidan 182,4 milliard so'm mablag' ajratilishi rejalashtirildi. 

 Shahnoza G'ANIYEVA,

 “Adolat” SDP Farg'ona viloyat Kengashi raisi.