Mehr asli arzon...

Muslima yana darsga kech qolganini oʻylab tezroq yugurishga harakat qilyapti. Sovuq tufayli uning ikki yanogʻi qizarib, boʻrtib-boʻrtib yorilib ketgan edi. Qoʻllari ham qoʻrquv sabablimi yoki tez yugurib kelganidanmi dir-dir titrardi. Yaxshiyam maktabning orqa eshigi bor, bir daqiqaga boʻlsa ham ertaroq yetib borishiga yordam beradi. Maktab binosiga kirishdan oldin oyoq kiyimidagi loylarni qoqdi. Ichkariga kirarkan uning sinfxonasi tomondan ustozining ovozi yaqqol eshitilib turardi. Xona eshigiga yetgach bir muddat toʻxtab qoldi. Chuqur nafas oldida, boshini yerga ekkancha ichkariga qadam bosdi. Zebo opa (oʻqituvchi) tovush kelgan tarafga qaradi va Muslimaga har kungi gapini takrorlay ketdi. “Yana kech keldingmi?”, “har kuni darsimni yarmida kirib kelib, fikrlarimni boʻlasan”, “bugun qanday bahona topasan?” shunga oʻxshash kesatiq gaplari bilan mittigina qizni oʻrtoqlari oldida xafa qilardi. Qizcha hamma tanbehlarni eshitib joyiga borib oʻtirdi. Bilim va zukkolik boʻyicha ancha tengqurlarini orqada qoldirardi. Shuning uchun hamma dugonalari u bilan birga oʻtirishni xohlardi. Darslar tugashi bilan Muslimaning hamma doʻstlari maktab hovlisida oʻynab qolishardi. Lekin bu mitti qizcha qoʻngʻiroq chalinishi bilan doim uyiga chopib ketadi.

13-dekabr, kechasi bilan qor yogʻdi. Muslimaning darslarga kech qolishi koʻp bora takrorlangani yetmaganday, bugun maktabga ham kelmadi. Zebo opa bu gapni direktorga aytishga majbur boʻldi. Direktor uzoq oʻylab oʻtirmasdan Zebo opa bilan Muslimaning uyiga yoʻl olishdi.

Direktor tor koʻchadagi uylardan birining eshigini taqillatmoqchi edi, uning koʻzi hovlidagi qalin qorlarni kurayotgan, dam-badam qoʻlini puflab isitishga harakat qilayotgan Muslimaga tushdi. Loʻppi yuzlari qip-qizil boʻlib ketgan, uzun-uzun kipriklariga qor parchalari qoʻngan holda charosday qora koʻzlarini katta-katta ochib bir ustoziga, bir direktorga qarab uyalganidan boshini yerga qaratdi. Boshida qora junli roʻmol, yengi kalta boʻlib qolgan jenfer ustidan siyohrang nimcha kiygan edi. Oyogʻida esa oʻziga bir necha katta oʻlchamdagi rezina etik bor edi. Uning barcha kiyimlarida chok tushmagan joyi qolmaganidan unniqqanini bir qaragandayoq payqash qiyin emasdi. Muslimaning oʻz-oʻziga xoʻrligi kelganidan qancha harakat qilmasin baridir koʻzidan yoshlari sizib chiqa boshladi.

Endigina 8 yosh boʻlishiga qaramasdan hayot tashvishlari uni ancha ulgʻaytirib qoʻygan edi. Yoʻqchilik sababli dadasi Rossiyaga ishlash uchun ketgan. Uydagi barcha ishlar onasining zimmasida qolgan edi. Shahlo opa (oyisi) kechasi ekinlarni sugʻoraman deb yiqilib oyogʻini sindirib oldi. Mana bir yarim oydirki, hamma yumishlar shu qizchaga qolgan. U ham oʻrtoqlariga qoʻshilib oʻyinlar oʻynashni, bolalik davridan zavq olishni xohlaydi. Ammo uning oʻrniga uyda mollarga qaraydi, hovli supuradi, paxta chigitlaydi, ovqat qiladi, ukalariga qaraydi. Oʻzi mittigina boʻlsa ham hamma ishlarni kattalardek saranjom qiladi. Mana bugun ham erinmagan qor Muslimaga rahim qilmay tuni bilan yogʻib chiqdi. Maktabga kiyishga yaroqli oyoqkiyimi yoʻqligi uchun koʻchaga chiqa olmadi.

Muslima yigʻlagan koʻyi ustozlariga vaziyatni naridan-beri tushuntirishga harakat qildi. Boʻlgan voqealardan onasi xabar topmasligini iltimos qildi. Chunki, Shahlo opa farzandiga sharoit yaratib bera olmayotganidan tushkunlikka tushishi aniq edi. Muslima esa onasini хafa boʻlishini istamaydi. Direktor shu bugunoq maktab tomonidan yangi kiyimlar bilan taʼminlashga vaʼda berdi. Bu narsalarni ertaroq bilganida Zebo opa ham uni sinfdoshlari oldida uyaltirmasdi, qoʻlidan kelganicha koʻmaklashgan boʻlardi. Ular boʻlib oʻtgan voqealarni nega ustozlariga aytmaganini soʻrashdi.

Ustoz mehr asli arzon, savdosi qimmat dedi-da, yana boshini quyi egdi. Muslima kattalarga xos boʻlgan bu gapi bilan yana bir bor ustozlarini lol qoldirgan edi.

Saidahmadova Zulfizar Ibrohim qizi,

Òzbekiston davlat jahon tillari universiteti

 Media va kommunikatsiya fakulteti 2-bosqich talabasi.