Xotin-qizlarining siyosiy faolligini oshirish yoʻlida

Ayol – millat kelajagi, hayot davomchisi. Har qanday xalqning maʼnaviy darajasini millat ayollarining maʼnaviy saviyasi belgilaydi, deb bejiz aytilmagan. Shu jihatdan keyingi yillarda mamlakatimizda xotin-qizlarning huquq va manfaatlarini, gender tenglikni taʼminlash, oila, onalik va bolalikni himoya qilish, ular uchun yangi ish oʻrinlari yaratish, mehnat va turmush sharoitlarini yaxshilash davlat siyosatining ustuvor yoʻnalishiga aylandi.

Bugun yurtimizda xotin-qizlar va erkaklarning huquq va imkoniyatlari tengligini taʼminlash davlat siyosatining ustuvor yoʻnalishlaridan biri boʻlib hisoblanadi. Xotin-qizlarning huquq va erkinliklari, qonuniy manfaatlarini mustahkamlash, davlat boshqaruvidagi, jamiyat va davlat hayotidagi rolini kuchaytirishga alohida eʼtibor qaratilmoqda.

Soʻnggi yillarda gender tenglikni taʼminlashni qonunchilik doirasida mustahkamlash, xotin-qizlarni har tomonlama qoʻllab-quvvatlash, ularning huquq va qonuniy manfaatlarini himoya qilish tizimini yanada takomillashtirishga qaratilgan 20 dan ortiq normativ-huquqiy hujjatlar qabul qilindi.

Shuningdek, ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy sohalarda ayollar va erkaklar uchun teng huquq va imkoniyatlarni taʼminlashga qaratilgan 2030-yilga qadar Oʻzbekiston Respublikasida gender tenglikka erishish strategiyasi ishlab chiqildi.

Gender tengligi nafaqat huquqlarning tengligini nazarda tutadi, balki erkaklar va ayollar huquqlarini amalga oshirishda teng imkoniyatlarni, shuningdek, natijalar tengligini taʼminlash orqali ularning teng maqomini oʻrnatishga qaratilgandir.

Yurtimizda bugungi kunda ayol rahbarlar – vazirlar, hokimlar, ishlab chiqarish birlashmalari, bank va kompaniyalar raislari, huquq-tartibot idoralarida masʼul vazifalarda xizmat qilayotgan opa-singillarimiz soni ortib bormoqda.

Xususan, “Adolat” SDPdan Oliy Majlis Qonunchilik palatasiga saylangan deputatlarimizning 13 nafari (61,9 %) hamda partiyamizdan saylangan senatorlarning 3 nafarini xotin-qizlar tashkil etayotir. Xalq deputatlari hududiy Kengashlariga saylangan deputatlarning 35 nafarini (34 %), mahalliy Kengashlariga saylangan deputatlarning 219 nafarini (29,6 %) hamda partiya tizimida faoliyati yuritayotgan xodimlarning 76 nafarini xotin-qizlar tashkil etadi.

Partiyaning 2022-yildagi xotin-qizlar muammolari bilan ishlashga qaratilgan faoliyati Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining “2022-2026-yillarga moʻljallangan Yangi Oʻzbekistonning taraqqiyot strategiyasi toʻgʻrisida”gi farmoni, “Inson qadrini ulugʻlash va faol mahalla yili”da amalga oshirishga oid Davlat dasturi hamda “Adolat – har bir inson uchun” saylovoldi Dasturida belgilangan ustuvor vazifalar asosida tashkil etildi.

Partiya “Ayollar qanoti” yoʻnalishda 2022-yil davomida jami 3376 ta turkum tadbirlar tashkillashtirgan boʻlib, ularda 222 mingga yaqin xotin-qizlar qamrab olindi, OAV va ijtimoiy tarmoqlarda 3200 dan ortiq materiallar yoritildi. Amaliy harakatlar dasturida koʻzda tutilgan ustuvor vazifalarni hayotga tatbiq etish maqsadida ishlab chiqilgan xotin-qizlarning jamiyat hayotidagi rolini oshirishga qaratilgan oʻnga yaqin loyihalar doirasida partiyaning barcha darajadagi boʻgʻinlarida davra suhbatlari, seminarlar, uchrashuvlar, konferensiyalar va oʻrganishlar oʻtkazildi.

Partiyaning hududiy Kengashlari qoshida faol va tashabbuskor xotin-qizlardan iborat “Adolatning faol ayollari” klubi tashkil etilgan boʻlib, bugungi kunda klub aʼzolari soni 4450 nafarni tashkil etmoqda, ular tomonidan yil davomida jami 721 marotaba davra-suhbatlari, uchrashuvlar tashkil etildi.

Jumladan, “Xotin-qizlar oʻrtasida noqonuniy mehnat migratsiyasining oldini olish – sogʻlom va adolatli jamiyat taraqqiyoti kafolati”, “Oila-muqaddas qoʻrgʻon”, “Xotin-qizlarning ijtimoiy-siyosiy faolligini oshirish – davr talabi”, “Fuqarolar reproduktiv salomatligini muhofaza qilish – oilalar mustahkamligi va jamiyat salomatligi garovi”, “Ilmli, maʼrifatli xotin-qizlar – mamlakat kelajagining mustahkam poydevori”, “Davlat va jamiyat rivojida xotin-qizlarning ilmli va maʼrifatli boʻlishining tarixiy tajribasi”, “Siyosiy partiyalarda gender tengligini taʼminlash va xotin-qizlarning siyosiy partiyalar faoliyatida ishtirokini qoʻllab-quvvatlash”, “Xotin-qizlar kamsitilishiga barham beraylik!”, “Yangi Oʻzbekistonda xotin-qizlarga yaratilgan imkoniyatlar” kabi mavzularda deputatlar, hamkor tashkilot vakillari ishtirokida uchrashuv va davra suhbatlari tashkil qilindi.

Partiyaning “Bir adolatchi – yuz ayolga himoyachi” loyihasi doirasida xotin-qizlarni turli xil tazyiq va zoʻravonliklardan himoyalash maqsadida “Ayollarni zoʻravonliklardan himoyalaymiz”, “Ayol huquqlarini taʼminlash – tenglik tamoyilining muhim omili” kabi mavzularida jami 1698-marta uchrashuvlar, davra suhbatlari tashkil etilib, 50 940 nafar xotin-qizlar bilan suhbatlar olib borildi, 956 nafariga amaliy, huquqiy yordam koʻrsatildi. Suhbatlar davomida xotin-qizlarga “Himoya orderi”ni berish tartiblari tushuntirildi va 229 nafar ayolga partiya faollari va deputatlar ishtirokida himoya orderlari olib berishga erishildi. Kasb-hunar oʻrganishni xohlagan xotin-qizlarning 200 nafarini kasbga yoʻnaltirish ishlari olib borildi.

“Adolat” SDPning joylardagi deputatlik guruhlari tomonidan Xalq deputatlari mahalliy Kengashlari sessiyalari kun tartibiga xotin-qizlarning muammolari yuzasidan jami 65 ta masala kiritildi va yechimi boʻyicha Kengashlar tomonidan tegishli qarorlar qabul qilindi.

Xalq vakillari – deputatlar aralashuvi bilan “Ayollar daftari”ga kiritilgan 1301 nafar xotin-qizlar bilan yuzma-yuz muloqotlar oʻtkazilib, ularni qiynayotgan 929 ta muammo hal etilishiga erishildi.

“Oʻzbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga oʻzgartish va qoʻshimchalar kiritish toʻgʻrisida”gi Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy qonuni loyihasining muhokamalarida ham partiyaning “Ayollar qanoti” Kengashi aʼzolari ishtirokida “Konstitutsiyaviy islohotlarda xotin-qizlarning oʻrni” mavzusida 500 dan ortiq davra suhbatlari tashkil etildi va partiyaning faol aʼzolari tomonidan 800 ga yaqin takliflar berildi.

“Sogʻlom ayol — buyuk kelajak” gʻoyasini hayotga tatbiq etishga qaratilgan xotin-qizlar oʻrtasida sogʻlom turmush tarzini mustahkamlash, ularni jismoniy tarbiya va sport bilan ommaviy tarzda shugʻullanishga jalb qilish borasida “Biz sogʻlom turmush tarzi tarafdorimiz” shiori ostida xotin-qizlar oʻrtasida 757 marotaba sport musobaqalari va marafonlar oʻtkazildi.

Partiya aʼzolari boʻlgan xotin-qizlarning 16 nafari “Zulfiya” nomidagi Davlat mukofoti, 32 nafari turli xil davlat mukofotlari sohibalaridir.

Oʻzbekiston Qahramoni Muhabbat Sharipova, boshqa Davlat mukofotlari sovrindorlari – Qoraqalpogʻiston Respublikasidan Uringul Allabergenova, Ruzibika Aitbayeva, Surxondaryo viloyatidan Sabohat Alimova, Muborak Mamadaliyeva, Toshkent shahridan Diloram Tashmuxamedova, Gulbahor Maqsudova, Mukarramxon Azimovalar shular sirasidan.

“Adolat” SDP har qanday jamiyatda xotin-qizlarning oʻrnini alohida taʼkidlab, ularning siyosiy faolligini oshirish lozimligini eʼtirof etib keladi. Xotin-qizlarning munosib mehnat qilishi, qobiliyati, salohiyatini roʻyobga chiqarishi uchun shart-sharoit yaratish, jamiyatdagi oʻrni va maqomini mustahkamlashga koʻmaklashish partiyamizning muhim vazifalaridan biridir.

Yana bir samarali loyihalardan biri — “Bir oyda bir ish oʻrni” loyihasi doirasida respublika miqyosida partiyaning hududiy Kengashlari faollari va deputatlar koʻmagi bilan 1890 nafar ishsiz xotin-qizlarning ishga joylashishiga koʻmaklashildi.

Muxtasar qilib aytganda, ayollarni ardoqlash, ogʻirini yengil qilish, huquq va manfaatlarini qonuniy mustahkamlashga davlatimiz tomonidan katta ahamiyat berilmoqda. Zotan, opa-singillarimizga munosib mehnat va turmush sharoitini yaratishda faol boʻlish, ularni ilm olishga, jamiyatda faol boʻlishga undash nafaqat partiyalarning, balki barchamizning ham vazifamiz, ham muqaddas insoniy burchimizdir. Zero, ayol – jamiyat koʻzgusi, millat tarbiyachisi. Ular kelajagimiz egalarining jonajon Vatanimiz ravnaqi va osoyishtaligi, xalqimiz farovonligi yoʻlida sadoqat bilan xizmat qiladigan barkamol insonlar sifatida voyaga yetishida muhim omil hisoblanadi.

Saidova Gulniso,
Oʻzbekiston “Adolat” SDP
Siyosiy Kengashi Markaziy apparati
Ayollar va yoshlarning siyosiy faolligini oshirish
boshqarmasi boshligʻi