Yangi Konstitutsiya — farovon hayotimiz uchun huquqiy asos

“Adolat” SDP Andijon viloyat kengashida oʻtkazilgan “Konstitutsiyaviy islohotlar – inson qadri uchun” mavzusidagi oʻquv-seminar ayni shu maqsadga qaratildi. Unda partiyaning viloyat kengashi faollari, shahar va tuman kengashlarining raislari, BPT yetakchilari, “Yosh adolatchilar” va OAV vakillari ishtirok etdi.

Dastlab “Adolat” SDP Siyosiy kengashi raisi oʻrinbosari Abdukamol Raxmonovning kun tartibidagi mavzu yuzasidan maʼruzasi eshitildi. Taʼkidlanganidek, har sohada yangilanib borayotgan yangi Oʻzbekiston hayotida bu jarayon katta ahamiyatga ega. Yaqin bir yil davomida asosiy qonunimizni takomillashtirish masalasi jamoatchilikning takliflarida oʻz tasdigʻini topdi. Endi umumxalq muhokamasi natijasida maromiga yetkazilgan qonun loyihasi referendum yoʻli bilan qabul qilinadi.

Aytish mumkinki, yangilanayotgan Konstitutsiya yurtimiz taraqqiyoti va xalqimiz farovonligi rivojiga xizmat qiladi. Unda eng avvalo “Inson qadri uchun” gʻoyasi ustuvor yoʻnalish sifatida belgilangani katta ahamiyatga ega. Ilgari amal qilib kelgan “davlat – jamiyat – inson” tamoyilini “inson – jamiyat – davlat” deb oʻzgartirish, yaʼni eng avvalo inson manfaatini har narsadan ustun qoʻyish maqsad qilingan.

– Davlatimiz rahbari tomonidan “Konstitutsiyaviy islohotni fuqarolarimiz fik­ri va qoʻllab-quvvatlashi asosida referendum orqali amalga oshirsak, bu tom maʼnoda xalqimiz xohish-irodasining ifodasi – haqiqiy xalq Konstitutsiyasi boʻladi, deb oʻylayman. Bu “Konstitutsiya­ning yagona manbai va muallifi – xalqdir” degan tamoyilga toʻla mos keladi. Shunda har bir vatandoshimiz “Yangi Oʻzbekis­ton Konstitutsiya­­si – mening Konstitutsiyam” deb yuksak gʻurur bilan ayta oladi”, deya eʼtirof etilgani bejiz emas, – dedi “Adolat” SDP Qoʻrgʻontepa tuman kengashi raisi Fotima Siddiqova. – Yangi tahrirga asosan, Oʻzbekis­ton Konstitutsiyasidagi moddalar soni hozirgi 128 tadan 155 taga, undagi normalar esa 275 tadan 434 taga oshirilyapti. 128 ta moddaning 91 tasiga konseptual oʻzgarishlar kiritilmoqda. Bu oʻzgarishlar fuqarolarning huquqlarini himoyalash va Oʻzbekistonning yanada rivoj­lanishiga xizmat qiladi.

Davra suhbatida soʻz olgan “Mard oʻgʻlon” mukofoti sohibi Islombek Bektoshev va boshqalar Konstitutsiyamizga kiritilayotgan oʻzgartishlar yuzasidan oʻz fikrini bildirdilar.

Oʻquv-seminar davomida ishtirokchilar qonun loyihasi yuzasidan oʻzlarini qiziqtirgan savollariga javob oldilar. Jamoatchilik orasida amaldagi qonunchilik asosida referendumning oʻtkazilishi, fuqarolarning unda ishtiroki boʻyi­­cha targʻibot ishlarini olib borish yuzasidan vazifalar belgilab olindi.

**

Namangan. Mamlakatimiz ulkan ijtimoiy-siyosiy voqea arafasida turibdi. 30-aprelda Oʻzbekiston Respublikasining yangilangan Konstitutsiyasi boʻyicha umumxalq referendumi oʻtkaziladi. Bu jarayonga tayyorgarlik Namanganda ham qizgʻin olib borilmoqda. Aholi oʻrtasida yurtimiz taraqqiyotining huquqiy poydevorini oʻzida mujassam qilgan mazkur hujjat keng targʻib qilinmoqda. Bu borada “Adolat” SDP faollari ham jonbozlik koʻrsatmoqdalar.

Targʻibot ishlarining samaradorligini taʼminlash uchun nima qilish kerak? Partiya­miz faollarining asosiy vazifalari nimalardan iborat boʻlmogʻi lozim? “Adolat” SDP Namangan viloyat kengashida boʻlib oʻtgan tadbirda ana shu kabi masalalar kun tartibiga qoʻyildi. Yigʻilishni kengash raisi Isroiljon Joʻrayev ochdi va olib bordi.

Unda shahar va tuman kengashlari raislari, deputatlar, BPT raislari, faollar ishtirok etdilar. Tadbirda Oʻzbekiston “Adolat” SDP Siyosiy Kengash aʼzosi, “Adolat” ijtimoiy-siyosiy gazetasi bosh muharriri Islom Hamroyev maʼruza qilib, Oliy Majlis Qonunchilik palatasi tomonidan qabul qilingan “Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi toʻgʻrisida”gi Konstitutsiyaviy qonun loyihasining mundarijasiga atroflicha toʻxtaldi. Maʼruzada yangilanayotgan Konstitutsiya oʻtgan davr mobaynida yuz bergan oʻzgarish­larni toʻliq hisobga olgan holda, bugungi kun talablariga muvofiq ishlab chiqilganligi taʼkidlandi.

Kun tartibidagi masala yuzasidan “Adolat” SDP viloyat kengashi raisi oʻrinbosari Bahodir Boltabayev, matbuot kotibi Nurbek Abdullayev, Toʻraqoʻrgʻon tuman partiya kengashi raisi Zahroxon Ahmedova va boshqalar ham oʻz fikr-mulohazalarini bildirdilar. Shahar va tumanlarda faollar oliy oʻquv yurtlari oʻqituvchilaridan iborat targʻibotchilar guruhi tuzish taklifi ilgari surildi.

– Tadbir asnosida biz xalqimiz uchun ulkan ahamiyatga ega jarayondagi oʻz vazifalarimizni belgilab oldik, – deydi “Adolat” SDP Pop tuman kengashi raisi Zafarjon Hasanov. – Tezda puxta rejalar tuzib, keng miqiyosli ish boshlaymiz. Tadbirlarimizga faollar, deputatlar, “Ayollar qanoti”, “Yosh adolatchilar” aʼzolarini safarbar etamiz. Oldimizga qoʻyilgan vazifalarni muvaffaqiyatli uddalash uchun barcha imkoniyatlardan foydalanamiz.

**

“Adolat” SDP Fargʻona viloyat kengashida Oʻzbekis­ton Respublikasi Konstitutsiyasiga oʻzgartish va qoʻshimchalar kiritilishi boʻyicha 30-aprelda boʻlib oʻtadigan umumxalq referendumi yuzasidan oʻquv seminar boʻlib oʻtdi. Unda partiya Siyosiy Kengashi raisi oʻrinbosari A.Raxmonov ishtirok etdi va maʼruza qildi.

Taʼkidlanganidek, Oliy Majlis Qonunchilik Palatasining 10-mart kungi yalpi majlisida Oʻzbekiston Respublikasining yangi tahrirdagi Konstitutsiyasi toʻgʻrisidagi qonun qabul qilindi. Qonun 30-aprel, yakshanba kuni boʻlib oʻtadigan umumxalq referendumida ovozga qoʻyiladi. Demokratiyaning muhim vositasi hisoblangan referendum umumxalq ovoz berish yoʻli bilan qonunlar qabul qilish va davlat ahamiyatiga molik eng muhim masalalarni hal qilish shaklidir. Uning saylovdan asosiy farqi — referendum oʻtkazilayotganda biron-bir lavozimga nomzod yoki nomzodlar roʻyxati uchun ovoz berilmaydi, balki unda muayyan masala — qonun, qonun loyihasi, konstitutsiya, konstitutsiyaga tuzatish­lar, mamlakat xalqaro maqomiga taalluqli yoki ichki siyosatiga oid biror bir savol qoʻyiladi.

Joriy yilning 30-aprelida boʻlib oʻtadigan referendum byulletenida: “Siz Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi toʻgʻrisidagi Oʻzbekiston Respublikasi konstitutsiyaviy qonunini qabul qilasizmi?” deb yoziladi.

– Yangilanayotgan Konstitutsiya taraqqiy etgan davlat – Yangi Oʻzbekistonni qurish gʻoyasi atrofida butun jamiyatimizni jips­lashtiradi, – dedi A.Raxmonov. – Bosh qonunimizning matni xalqimizning fikri, takliflari bilan ikki bosqichda oʻrganildi va tayyorlandi. Xalqaro huquqiy hujjatlar va 190 dan ortiq davlatlar tajribasi oʻrganildi.

Oʻzgarishlar qatoridan prezidentlik muddatini 5 yildan 7 yilga uzaytirish, senatorlar sonini 100 nafardan 65 nafarga tushirish, Oʻzbekistonni ijtimoiy davlat deb eʼlon qilish, mahalliy kengashlar va hokimlarning vakolatlarini bir-biridan ajratish oʻrin olgan. Aholi salomatligini asrash bilan bogʻliq normalar 4 barobar koʻpaytirilmoqda.

Bu onalar va bolalar oʻlimi, yuqumli kasalliklar tahdidini bartaraf etishda muhim ahamiyatga ega. Eng muhimi, inklyuziv taʼlimga ahamiyat qaratildi. Nogironligi bor bolajonlarimizga oʻz tengdoshlari bilan bir xil taʼlim olishi uchun barcha sharoitlar yaratilmoqda. Homilador yoki bolasi borligi sababli ayollarni ishga qabul qilishni rad etish, ishdan boʻshatish va ularning ish haqini kamaytirish taʼqiqlanishi belgilanmoqda.

Albatta, bu oʻzgarishlarning barchasi inson qadr-qimmatini oshirish, fuqarolarga munosib mehnat sharoitini yaratish, huquq va manfaatlarini taʼminlashga qaratilgandir. Oʻquv seminari davomida konstitutsiyaga kiritilgan oʻzgartirish va qoʻshimchalar haqida batafsil maʼlumot berildi.

**

Surxondaryo. Termiz shahridagi Abu Ali ibn Sino nomidagi jamoat salomatligi texnikumida xalq deputatlari Toshkent shahar Kengashi deputati, dotsent, partiya faoli Sobir Tursunov ishtirokida partiya viloyat kengashi faollari va deputatlari oʻrtasida “Yangi Oʻzbekistonda yangi tahrirdagi Konstitutsiya” mavzusida yigʻilish boʻlib oʻtdi. Tadbirda “Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi toʻgʻrisida”gi Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy qonuni yangi tahrirdagi loyihasi boʻyicha atroflicha tushuntirish berib oʻtildi.

Qayd etilganidek, Konstitutsiyaviy qonun loyihasining matni Prezidentimizning Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputatlari va Senati aʼzolari, Oliy sud rahbariyati bilan boʻlib oʻtgan uchrashuvida ham atroflicha muhokama etilib, qoʻllab-quvvatlangandi.

Yigʻilishda yangilanayotgan Konstitutsiya – Yangi Oʻzbekistonni qurish gʻoyasi atrofida butun jamiyatimizni jipslashtirishi, unda barcha qatlam manfaatlari inobatga olinganligi, loyihani ishlab chiqishda keng jamoatchilik, siyosiy partiyalar, jamoat tashkilotlari, ekspertlar va ilmiy doiralar vakillari, ziyolilar faol ishtirok etganligi alohida taʼkidlandi. Shuningdek, umumxalq muhokamalarida 220 mingdan ziyod takliflar kelib tushganligi, takliflarning har toʻrttasidan bittasi loyihadan joy olganligi qayd etildi.

Tadbirda Konstitutsiyaga kiritilayotgan asosiy oʻzgarishlarning har biri boʻyicha alohida-alohida toʻxtalib oʻtildi, fikr almashildi. Xususan, kiritilayotgan oʻzgartish va qoʻshimchalarning siyosiy-huquqiy ahamiyati, koʻlami va hajmidan kelib chiqib, loyihani yangi tahrirda bayon etishga barcha asoslar borligi, shu bois Konstitutsiyaviy qonun loyihasi nomi “Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi toʻgʻrisida” deb oʻzgartirilgani taʼkidlab oʻtildi.

Yangilangan Konstitutsiya jamiyatimiz hayotining barcha yoʻnalishlarini kompleks tartibga soladi hamda mamlakatimizni demokratik rivojlantirish yoʻlida eng muhim huquqiy poydevor boʻlib xizmat qiladi.

Tadbir davomida ishtirokchilar oʻzlarini qiziqtirgan savollariga atroflicha javoblar olishdi.

**

Xorazm. Respublika ixtisoslashtirilgan Onkologiya va radiologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazi Xorazm filialida “Adolat” SDP Xorazm viloyat kengashi tomonidan “Konstitutsiyaviy islohotlar mazmun-mohiyati” mavzusida targʻibot tadbiri boʻlib oʻtdi. Tadbirda partiya faollari, deputatlar, BPT raislari ishtirok etishdi.

Tadbirni partiya viloyat Kengashi raisi Tohir Palvanov kirish soʻzi bilan ochib berdi. Unda mamlakatimizda tarixiy siyosiy jarayon – Bosh Qomusimizga kiritilayotgan oʻzgartish va qoʻshimchalar toʻgʻrisida soʻz yuritildi. Viloyat kengashi raisi oʻrinbosari Ulugʻbek Quryazov yangilanayotgan Konstitutsiya xususida ishtirokchilarga batafsil maʼlumot berdi.

Tadbir savol-javoblarga boy tarzda tashkil etilgani ishtirokchilarning konstitutsiyaviy bilim va koʻnikmalarini yanada mustahkamladi. Bu esa konstitutsiyaviy islohotlarni omma orasida keng koʻlamda targʻibot qilishga va xalqimiz faolligini oshirishga xizmat qilishi bilan ahamiyatlidir.

**

Toshkent viloyati. Konstitutsiyaning yangi loyihasi xalqimizning ertangi farovon hayoti uchun mustahkam huquqiy asos boʻlish bilan birga uning mazmuniga “Inson qadri uchun” gʻoyasi chuqur singdirilib, amaliy hayotimizda bosh qadriyatga aylanmoqda.

Hech shubhasiz, Yangi Konstitutsiya loyihasi “Inson qadri uchun” shiori ostida kechayotgan islohotlarga hamohang boʻlib, partiyamiz elektoratining xohish-irodasini ifoda etadi, xalqimiz qalbidagi orzu-istak­larni roʻyobga chiqaradi.

“Adolat” SDP Toshkent viloyat kengashi tomonidan Nurafshon shahrida tashkil etilgan seminar ham Yangi Oʻzbekistonning yangilanayotgan hayotbaxsh asosiy Bosh qomusiga kiritilayotgan oʻzgartirish­lar mazmun-mohiyatini targʻib qilish maqsadida oʻtkazildi.

Unda Toshkent iqtisodiyot universiteti professori Ismoil Saifnazarov, partiya viloyat kengashi raisi Farmon Allayev, partiyaning shahar va tuman kengashi raislari hamda OAV vakillari ishtirok etishdi.

Tadbirda soʻz olganlar bugun partiya tashkilotlari zimmasiga Konstitutsiyaviy islohotlar targʻibotini amalga oshirishda Yangi Oʻzbekistonning yangi Konstitutsiyasini yaratish yoʻlidagi hayotbaxsh qadamlarni birgalikda bosib oʻtishdek masʼuliyatli vazifa yuklanayotganini alohida taʼkidlashdi.

“Oʻzbekiston Respublikasi Kons­titutsiyasi toʻgʻrisida”gi Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy Qonuni yangi tahrirdagi loyihasi yuzasidan atroflicha maʼlumot va tushuntirishlar berib oʻtishdi.

Toshkent viloyatining barcha hududlari (tuman va shaharlari)da referendumga tayyorgarlik ishlari qizgʻin boshlab yuborilgani xususida toʻxtalisharkan, partiya tashkilotlari jonajon Oʻzbekistonimiz tarixi, qolaversa, xalqimiz hayotida muhim ahamiyat kasb etuvchi mazkur siyosiy jarayonga puxta hozirlik koʻrishganini bildirishdi.