Yangi tahrirdagi Konstitutsiya: yoshlar uchun yangi imkoniyatlar

Hozirgi paytda Prezidentimiz tomonidan yoshlarga boʻlgan eʼtibor, ularga barcha sohalarda oʻz iqtidori va salohiyatini toʻliq namoyon etishi uchun zarur sharoit va imkoniyatlar yaratib berilmoqda. Yoshlarga berilayotgan eʼtibor, yaratilayotgan imkoniyatlar turli xil qaror, farmon hamda oliy darajadagi hujjatlar bilan mustahkamlab borilmoqda. Buni Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 13-iyuldagi “Yoshlarni har tomonlama qoʻllab-quvvatlash va ularning ijtimoiy faolligini yanada oshirishga oid qoʻshimcha chora-tadbirlar toʻgʻrisida”gi PF-6260-son Farmonidan ham bilish mumkin. Farmonda yoshlarga oid davlat siyosatini izchil va samarali amalga oshirish, yoshlarni vatanparvarlik, milliy anʼana va qadriyatlarimizni hurmat qilish ruhida tarbiyalash, har tomonlama qoʻllab-quvvatlash, maʼnaviy yetuk va jismonan sogʻlom barkamol avlodni voyaga yetkazish belgilab qoʻyilgan.

Shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 11-apreldagi “Mahallalarda yoshlarni ommaviy sportga jalb qilishni yangi bosqichga olib chiqish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi 201-sonli Qarori ijrosini taʼminlash maqsadida tashkil etilgan “Besh tashabbus Olimpiadasi”, Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022 yil 7 iyundagi “Yoshlar muammolarini oʻrganish va hal etish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi 312-son qarori yoshlarga barcha sohada, jumladan, taʼlim, sport, tadbirkorlik va boshqa sohalarda keng imkoniyatlar yaratmoqda.

Mamlakatda yoshlarning huquq va manfaatlarini himoya qilish, ularga zarur shart-sharoitlar va imkoniyatlarni yaratib berish borasida mustahkam huquqiy baza yaratilgan va bu tizim zamon talablariga hamohang ravishda takomillashtirib borilmoqda. Xususan, bugungacha parlament tomonidan yoshlarga oid 40 dan ziyod qonun hujjatlari qabul qilingan boʻlib, 30 dan ortiq xalqaro huquqiy hujjatlar ratifikatsiya qilingan.

2023 yil 3 mart kuni Oliy Majlis Qonunchilik palatasining Konstitutsiyaviy qonun loyihasini tayyorlashga masʼul boʻlgan — Korrupsiyaga qarshi kurashish va sud-huquq masalalari hamda Demokratik institutlar, nodavlat tashkilotlar, fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlari qoʻmitalari, shuningdek, Yoshlar parlamenti hamkorlikda “Yangilanayotgan Konstitutsiya — yoshlar nigohida” mavzusida oʻtkazilgan davra suhbatida “Oʻzbekiston Respublikasining Konstitutsiyasiga oʻzgartish va qoʻshimchalar kiritish toʻgʻrisida”gi Konstitutsiyaviy qonun loyihasini takomillashtirish boʻyicha amalga oshirilgan ishlar faol yoshlar, xususan Yoshlar parlamenti aʼzolari ishtirokida muhokama qilinishi quvonarli holat.

Konstitutsiyaviy qonun loyihasi yuzasidan 220 mingdan ortiq takliflar kelib tushdi. Ularning 60 foizdan ortigʻi bevosita yoshlar tomonidan berilgan. Shuning uchun ham Yangilanayotgan Konstitutsiyada aholining 18 milliondan ortigʻini tashkil etuvchi yoshlar masalasiga bagʻishlangan alohida bob kiritilayotgani muhim ahamiyatga ega ekanini qayd etish lozim. Xususan, yoshlarning huquqlari himoya qilinishini taʼminlash, jamiyat va davlat hayotida faol ishtirok etishini ragʻbatlantirish, maʼnaviy, intellektual, ijodiy, jismoniy va axloqiy jihatdan rivojlanishi, oʻz huquqlarini amalga oshirishi uchun shart-sharoitlarni yaratish majburiyatini davlat oʻz zimmasiga olmoqda. Ushbu qoidalar yoshlar hayotda oʻzini toʻlaqonli namoyon etish imkoniyatini taʼminlashi muhim ahamiyat kasb etadi.

Bundan tashqari, yoshlarga berilayotgan imkoniyatlar, yaratilayotgan shart-sharoitlar, ularning huquqlari yangi tahrirdagi Konstitutsiyada yanada mustahkamlab qoʻyilmoqda. Jumladan, yangilanayotgan Konstitutsiyaga yoshlar huquqlariga oid eng muhim 5 ta yangilik kiritilmoqda:

• Davlat yoshlarning shaxsiy, siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy, ekologik huquqlari himoya qilinishini taʼminlaydi.
• Davlat yoshlarning jamiyat va davlat hayotida faol ishtirok etishini ragʻbatlantiradi.
• Davlat yoshlarning intellektual, ijodiy, jismoniy va axloqiy jihatdan shakllanishi hamda rivojlanishi uchun shart-sharoitlar yaratadi.
• Davlat yoshlarning taʼlim olishga, sogʻligʻini saqlashga, uy-joyga, ishga joylashishga, bandlik va dam olishga boʻlgan huquqlarini amalga oshirish uchun shart-sharoitlar yaratadi.
• Davlat va jamiyat yoshlarda milliy va umuminsoniy qadriyatlarga sodiqlikni, mamlakatidan hamda xalqning boy madaniy merosidan faxrlanishni, vatanparvarlik va Vatanga boʻlgan mehr-muhabbat tuygʻularini shakllantirish toʻgʻrisida gʻamxoʻrlik qiladi.

Umuman olganda, biz oʻz kelajagimizni yosh avlodga toʻgʻri taʼlim-tarbiya, eʼtibor berish, ularning iqtidorini ragʻbatlantirish orqali qurishimiz lozim. Bunda nafaqat davlatning oʻrni, balki har bir ota-ona va fuqaroning ishtiroki ham oʻta muhim ahamiyatga ega.

Akbarova Zarnigor Akbarjon qizi,
Qoʻqon universiteti 2-bosqich talabasi