Yangilanayotgan Konstitutsiya Oʻzbekistonning mustahkam huquqiy poydevori

Xabaringiz bor joriy yilning 13 mart kuni Senatning Sud-huquq masalalari va korrupsiyaga qarshi kurashish qoʻmitasi majlisida senatorlar tomonidan Qonunchilik palatasining 2023 yil 10 martdagi “Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi toʻgʻrisida”gi Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyaviy Qonuni loyihasi boʻyicha Oʻzbekiston Respublikasi referendumini oʻtkazish haqida”gi Qarori koʻrib chiqilgan edi. Shu munosabat bilan ayni kunlarda mamlakatimizda yangilanayotgan Konstitutsiya boʻyicha umumxalq referendumi arafasida joylarda maʼnaviy-maʼrifiy tadbirlar tashkil etilmoqda.Bugun xalq deputatlari Qashqadaryo viloyat Kengashi Sud-huquq masalalari va korrupsiyaga qarshi kurashish boʻyicha doimiy komissiyasi raisi Ruiddin Raupov hamda Senatning Sud-huquq masalalari va korrupsiyaga qarshi kurashish qoʻmitasi raisi Narimon Umarov, senator Abduraim Erkayevlar ishtirokida Qarshi davlat universiteti akademik litseyi va Qarshi Abu Ali Ibn Sino nomidagi jamoat salomatlik texnikumida tadbirgohida “Yangilanayotgan Konstitutsiya Oʻzbekistonning mustahkam huquqiy poydevori” mavzusida davra suhbati boʻlib oʻtdi.

Unga koʻra Yangi tahrirdagi Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi loyihasida inson huquqlarini taʼminlash, fuqarolarning shaʼni va qadr-qimmatini himoya qilish, ijtimoiy himoyani kuchaytirish, taʼlim va ilm-fanni rivojlantirish, xususiy mulk daxlsizligini yanada mustahkamlash, fuqarolik jamiyati institutlarining rolini oshirish, davlat hokimiyati va boshqaruvi organlarining vakolatlarini takomillashtirish bilan bogʻliq koʻplab takliflar inobatga olinganligi eʼtirof etildi. Senatorlar tomonidan yangi tahrirdagi Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi loyihasining referendumga qoʻyilib, bevosita xalqimiz tomonidan qabul qilinishi tariximizda ilk marotaba boʻlayotganligi va bu xalq hokimiyatchiligi prinsipiga mosligi hamda Konstitutsiyani chinakam xalqchil boʻlishiga xizmat qilishi qayd etildi.Yangilanayotgan Konstitutsiyamizda Inson farovon yashashi, davlat barqaror rivojlanishi uchun samarali, ixcham va xalqchil davlat boshqaruvi joriy qilinadi, parlamentarizmni kuchaytirish sari dadil qadam qoʻyilmoqda,-dedi Senatning Sud-huquq masalalari va korrupsiyaga qarshi kurashish qoʻmitasi raisi Narimon Umarov.

-Xalqparvar davlat qurish maqsadida kuchli parlament, ixcham va masʼuliyatli hukumat, mustaqil va adolatli sud tizimini barpo etishga qaratilgan tizimda parlament palatalarining vakolatlari qayta koʻrib chiqilmoqda. Unga koʻra, Qonunchilik palatasi va Senatning vakolatlari sezilarli darajada kengaymoqda, ikki palata ishidagi takrorlanishlar bartaraf etilib, har birining masʼuliyat sohasi aniq belgilanmoqda.Xususan, Qonunchilik palatasining mutlaq vakolatlari amaldagi 5 tadan 12 taga, Senatda esa, 14 tadan 18 taga koʻpaymoqda.Hukumatni shakllantirish va uning faoliyatini nazorat qilish, Davlat byudjeti ijrosiga oid masalalar Qonunchilik palatasining vakolatiga, hududlar manfaati va ularni rivojlantirish, yangi vazirliklar tashkil qilish toʻgʻrisidagi farmonlarni tasdiqlash masalalari esa Senat vakolatlari doirasiga taalluqli ekanligi mustahkamlanishi shular jumlasidandir.-Senat oldiga qoʻyilayotgan yangi vazifalardan kelib chiqib, uni ixcham, xalqchil va hududlar manfaatini ifoda etadigan idoraga aylantirish boʻyicha normalar Konstitutsiyada koʻzda tutilmoqda,-dedi xalq deputatlari Qashqadaryo viloyat Kengashi Sud-huquq masalalari va korrupsiyaga qarshi kurashish boʻyicha doimiy komissiyasi raisi Ruiddin Raupov.- Xususan, senatorlar sonini hozirgi 100 nafardan 65 nafarga tushirish, bunda har bir hududdan teng ravishda 4 tadan senator saylanishi, Prezident tomonidan tayinlanadigan senatorlar soni esa 16 tadan 9 taga kamaytirilishi belgilanmoqda.

Parlamentning quyi palatasi tomonidan kiritilgan qonunlar Senatda 60 kun ichida koʻrib chiqilishi, muddat oʻtib ketsa, ushbu qonun maʼqullangan deb hisoblanishi va imzolash uchun Prezidentga yuborish boʻyicha norma kiritilmoqda.Senator Abduraim Erkayev yangi tahrirdagi Konstitutsiyadagi oʻqituvchilar shaʼni va qadr-qimmatini himoya qilish, ularning ijtimoiy va moddiy farovonligi, kasbiy jihatdan oʻsishi toʻgʻrisida gʻamxoʻrlik qilish toʻgʻrisidagi normaga alohida toʻxtalib oʻtdi. Mazkur norma yurtimizda oʻtgan olti yil ichida oʻqituvchini qadrini koʻtarish, uning nufuzi va mavqeyini yuksaltirish boʻyicha amalga oshirilgan ishlarni mustahkamlaydi va oʻqituvchilarning jamiyatdagi ijtimoiy maqomi yanada oshirishga xizmat qiladi.Tadbirda shuningdek, joriy yilning 30 aprel kuni boʻlib oʻtadigan siyosiy tadbir – referendumda fuqarolarning faol ishtirok etishi muhimligi haqida fikr-mulohazalar bildirildi.

Akmal Xayitov,

“Adolat” SDP Qarshi shahar Kengashi raisi.