“Xabeas korpus” tartibi odamlarni davlat organlari va mansabdorlarning oʻzboshimchaligidan asraydi

Oʻzbekiston Respublikasi Milliy gvardiyasi Sirdaryo viloyati boʻyicha boshqarmasida yangilanayotgan Konstitutsiyaning mazmun-mohiyatiga bagʻishlangan davra suhbati oʻtkazildi. Unda Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputatlari Nodira Jonibekova, Sherzod Qulmatovlar ishtirok etib, Bosh qomusimizga kiritilayotgan yangi normalar, ularning ahamiyati haqida keng tushunchalar berdi.

Qayd etilganidek, Konstitutsiya – davlatning Asosiy qonuni boʻlib, shaxs, jamiyat va davlatning oʻzaro munosabatlarini tartibga soladi. Har qanday meʼyoriy-huquqiy hujjat avvalambor Konstitutsiyaga asoslanadi. Bosh qomusimiz zamondan orqada qolib ketmasagina, u shiddat bilan olib borilayotgan islohotlarimizning huquqiy asosi boʻlib xizmat qiladi, tinch va osuda hayotimizning kafolati boʻladi.

— Koʻp hollarda biror shaxsni he yoʻq, be yoʻq qoʻlga olish holatlari yaqin-yaqingacha uchrab turardi, — deydi deputat N.Jonibekova. — Eng yomoni, koʻpincha buning sabablari umuman aytilmaydi. Huquqlarini yaxshi bilmagan odamlar esa, hibsga olinganda, tergovda kunlab, haftalab qolib ketadi, nima qilish kerakligini bilishmaydi. Endi bunaqasi ketmaydi. Yangilanayotgan Konstitutsiya bilan bu kabi ishlarni faqat sud hal qiladi. Sud qarorisiz insonni hibsga olish, qamogʻga olish, qamoqda saqlash mumkin emas. Sudning qarori boʻlmasa, maksimum 48 soat ushlab turishlari mumkin, keyin qoʻyib yuborishi shart.

Bu — “Xabeas korpus” tartibi. Endi bizda ham shu tartibga amal qilinadi. Bu odamlarni davlat organlari va mansabdorlarning oʻzboshimchaligidan asraydi.

Deputat Sh.Qulmatov taʼkidlashicha, yaqin-yaqingacha mol-mulk olib qoʻyilmasligiga, daxlsizligiga umuman “garantiya” yoʻq edi. Ayrim davlat organlari, mansabdorlar, oʻzboshimcha, sudning qarorisiz odamlarni mol-mulkidan mahrum qilishganiga oʻxshagan voqealarni koʻp eshitar edik. Endilikda bunga umuman yoʻl qoʻyilmaydi. Sababi, yangilanayotgan Bosh qomusimiz bilan davlat xususiy mulkka hech kim tega olmasligini kafolatlayapti, uning daxlsizligiga “javob” beryapti. Endi mulkingizga hech kim oʻzboshimcha tega olmaydi, bu masalani faqat sud jarayoni va sudning qarori hal qiladi.

Savol-javoblarga boy boʻlgan tadbirda ishtirokchilar oʻzlarini qiziqtirgan barcha savollarga atroflicha javoblar olishdi.

Xalq vakillarining hududdagi uchrashuvlari davom etmoqda.